دکتر نمازی: تعامل هنرمندان و پزشکان همواره زمینه ساز رشد علم در کشور بوده است

به گزارش روابط عمومی موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران، در این بازدید که روز شنبه 2 دی ماه 1402 برگزار شد، دکتر حمیدرضا نمازی، رییس موزه، به معرفی بخش های مختلف پرداخت و گفت: بنای قاجاری موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران با 85 گنبد، در منطقه امیرآباد با مهندسی احتمالی میرزا رضای مهندس باشی، (از نخستین مهندسان ایرانی در عصر قاجار که برای تحصیل به انگلستان فرستاده شد و طراحی و نقشه مدرسه دارالفنون از دیگر کارهای اوست) نخستین بار به عنوان اصطبل شاهی بنا شد و در سال 1380 خورشیدی با تغییر کاربری به عنوان یکی از موزه‌های دانشگاهی تهران به ثبت رسید.

وی مجمع الصنایع را خاستگاه نقاشی و مرمت خواند و گفت: این مدرسه در دورۀ صدارت میرزا تقی خان امیرکبیر برای آموزش و ترویج فنون و هنرهای دستی و ظریف در تهران در غرب سبزه‌میدان پایه‌گذاری شد. در ابتدا ادارۀ آن با حسینعلی‌خان معیرالممالک بود. سپس به خیابان باب همایون و شمال مسجد مهد علیا منتقل شد.

دکتر نمازی، سپس به راه اندازی دانشگاه هنرهای زیبا با معماری محسن فروغی اشاره کرد و گفت: مدرسهٔ صنایع مستظرفه که به دست کمال الملک در باغ موزه نگارستان احداث شده بود، مقدمهٔ تأسیس هنرکدهٔ دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۹ شد. در سال ۱۳۱۷ مدرسه‌ای به نام مدرسه عالی معماری به ریاست ابوالحسن صدیقی تأسیس و سپس این مدرسه جزء هنرستان عالی هنرهای زیبای باستان شد و از همان زمان به عنوان هنرکده نامیده می شد. هنرکده سپس به شبستان مسجد مدرسهٔ خان مروی واقع در بازارچه مروی منتقل شد.

رییس موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران، در ادامه ارتباط میان پزشکی و هنر را موجب رشد علم دانست و تصریح کرد: نخستین ارتباط میان پزشکان و هنرمندان به مسئله آناتومی باز می گردد. پزشکان قدیم برای عمومی سازی دانش همواره از متن استفاده می کردند به نوعی که در کتاب تشریح "پولاک" هیچ عکسی وجود ندارد تا اینکه رشته ای با عنوان کابد شناسی هنری ایجاد می شود و این افراد از طریق نقاشی آناتومی بدن را به دیگران نمایش می دهند.

وی سپس به اولین نقاشان علم در ایران اشاره کرد و گفت: افرادی که برای صنعت داروسازی بسیار نقاشی کردند و تصاویر دارو را در نشریات منتشر کردند. بعدها ارتباط هنرمندان و داروسازان و پزشکان وسعت گرفت و از هنر برای جنبه های مختلف پزشکی استفاده شد.

رییس موزه ملی تاریخ علوم پزشکی، نقاشی ابوالحسن صدیقی از ابن سینا را الهام گرفته از جمجمه او خواند و گفت: وقتی قرار بود که مقبره ابن سینا توسط سیحون ساخته شود، هنگام خاک برداری، جمجمه ابن سینا از خاک بیرون آمد. ابوالحسن خان صدیقی نیز از روی جمجمه تصویر ابن سینا را کشید که اکنون در موزه موجود است.

 دکتر نمازی، بر ضرورت توجه به تحلیل گفتمان و تحلیل مفهومی وقایع و رویدادها تاکید کرد و گفت: از شما می خواهم که نگاهی سطحی به تاریخ نداشته باشید و به جای رویداد محوری و بزرگداشت محوری به دنبال تاثیر نقاشی در تغییر مدل آموزش علم باشید که مسئله ای بسیار مهم است. همچنین به تاریخ اشیاء و تاثیر آنها بر تغییر رویکردها توجه کنیم.

وی موزه ها را محلی برای تاریخ علم خواند و تاکید کرد: دانشجویان پزشکی اغلب در ترم های بالاتر کم کم به نقاشی، سفالگری، مرمت و شاخه های مختلف ادبیات و هنر علاقمند می شوند. ما از تعامل شما با دانشجویان پزشکی استقبال می کنیم. حتی می توانیم پروژه های مشترکی برای بررسی تحلیلی تعریف کنیم.

موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران یکی از موزه‌های دانشگاهی تهران است که در سال ۱۳۸۰ خورشیدی در بنایی قدیمی قاجاری در امیرآباد تهران بنا شد. آثار به نمایش درآمده در این موزه، یافته‌های دوره‌های پیش از تاریخ، تاریخی و ابزار و ادوات پزشکی در دوره معاصر را در برمی‌گیرد. این موزه برای نمایش پیشینه طب قدیم و پزشکی نوین ایران در زمینه‌های گوناگون و شناساندن جایگاه آن در جهان پزشکی با تلاش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران و همیاری سازمان میراث فرهنگی کشور از سال ۱۳۸۰ فعالیت خود را از سر گرفت.