دیرین انسان شناسی
دوران زندگی انسان بر روی این کره خاکی به دو دوره‌ی پیش از تاریخ و تاریخی تقسیم می‌شود که دوره‌ی پیش از تاریخ از 2 میلیون سال پیش آغاز شده و تا 5000 سال پیش ادامه داشت و دروه‌ی تاریخی از زمانی که خط اختراع شد یعنی در حدود 5000 سال پیش آغاز شده است.
دوران پیش از تاریخ به چهار دوره تقسیم‌می‌شود:
1- پالئولیتیک (پارینه سنگی): از 2 میلیون سال تا حدود 18000 سال پیش
2- مزولیتیک (میان سنگی): از 18000 سال پیش تا 10000 هزار سال پیش
3- نئولیتیک (نو سنگی): از 10000 سال پیش تا حدود 5000 سال پیش
4- کالکولیتیک (مس سنگی): از 5000 سال پیش (در کشورهای مختلف متفاوت است)
دوران تاریخی: از 5000 سال پیش با آغاز اختراع خط
مهم‌ترین آثار این بخش:
- مومیایی طبیعی خانم 65 ساله متعلق به حدود 900 سال پیش، مکشوفه از یزد
تکنیک مومیایی در کشور مصر برای بقاء جسد به دلیل اعتقاد به کا انجام می‌شد (مصری‌ها معتقد بودندکه روح انسان پس از مرگ نیز در بدن وجود دارد.). ولی در ایران چه در دوران پیش از ورود اسلام که دین زرتشت رواج داشت و چه بعد از ورود اسلام عمل مومیایی کردن طبق قوانین اعتقادی و شرعی مجاز شمرده نمی‌شد. ولی نمونه‌هایی از اجساد در ایران یافت شده‌اند که به صورت طبیعی مومیایی شده‌اند که عامل آن را می‌توان شرایط خاص محیطی دانست و از جمله این شرایط می‌توان درصد بالای نمک موجود در خاک، رطوبت کم محیط و نبود میکروارگانیسم‌ها را نام برد. یکی از این اجساد که تقریباً به صورت کاملی از تخریب حفظ شده است، مربوط به یک پیرزن 65 ساله است که از اطراف یزد پیدا شده است. این جسد حدوداً متعلق به 900 سال پیش است که به علت شرایط خاص محیطی از نابودی حفظ شده است.
- جمجمه دختر 13 ساله مبتلا به بیماری هیدروسفالی و درمان از طریق جراحی ترپانسیون، شهر سوخته زابل، حدود 5000 سال پیش
امروزه عمل جراحی بدون وسایل و ابزارهای تخصصی و مدرن، داروهای شیمیایی گوناگون و روش‌های خاص جراحی امکان‌پذیر نیست ولی شواهدی در دست است که نشان می‌دهد در حدود 5000 هزار سال پیش در ایران اعمال جراحی بر روی انسان‌ها انجام می‌گرفته که بیانگر دقت و مهارت آن‌ها در تشخیص دقیق بیماری و چیره‌دستی آن‌ها در انجام عمل‌های جراحی بدون ابزار تخصصی جراحی می‌باشد. یک نمونه از این جراحی‌ها متعلق به 5000 سال پیش می‌باشد که برروی یک دختر 13 ساله در شهر سوخته‌ی زابل که دچار بیماری هیدروسفالی (جمع شدن مایع درون جمجمه) شده بود انجام شده است. مطالعات میکروسکوپی و آزمایشگاهی انجام شده روی این جمجمه در کمال حیرت نشان داده‌اند که بافت‌های جراحی شده در حال ترمیم بوده‌اند و این دختر کاملاً بهبود پیدا کرده بود.
کارشناس موزه: فاطمه احمدی
<![if gte mso 9]> <![endif]><![if gte mso 10]> <! /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} > <![endif]>