بررسی سیر تاریخی طب داخلی در ایران در آیین آغاز سال تحصیلی دانشجویان بیمارستان شریعتی

به گزارش روابط عمومی موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران،  دکتر حمیدرضا نمازی، رییس موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران، با بیان اینکه گروه داخلی دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۲ تشکیل شد، اما طب داخلی در ایران پیشینه‌ای به مراتب قدیمی‌تر دارد، گفت: معتقدم طب داخلی ما قدیمی‌ترین طب داخلی در خاورمیانه است و حتی برخی شواهد نشان می‌دهد که بعضی از مفاهیم طب داخلی در ایران همزمان و یا زودتر از اروپا مطرح شده است.

وی سپس با اشاره به ورود پزشکان خارجی به ایران در سده نوزدهم میلادی، از جمله پزشک هلندی «اشلیمر» که نقش مهمی در آموزش پزشکی نوین در دارالفنون داشت، افزود: اشلیمر نخستین کسی بود که بر ضرورت تدوین واژه‌نامه‌های پزشکی نوین در ایران تأکید کرد و حتی واژه‌هایی مانند "ریه" را وارد ادبیات پزشکی فارسی کرد.

دکتر نمازی در ادامه به معرفی شخصیت‌های برجسته‌ای چون ویرشو، آگوستین گریزول و لویی پاستور پرداخت که تأثیرات مستقیم یا غیرمستقیمی بر آموزش طب داخلی در ایران داشتند و یادآور شد که ترجمه آثار مهمی چون «علم الامراض» در دوران ناصری، سبب گسترش مبانی علمی طب داخلی در کشور شد.

رییس موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران در بخش دیگری از سخنان خود به معرفی پزشکان شاخص ایرانی از جمله "دکتر محمد کرمانشاهی" پرداخت و توضیح داد: دکتر کرمانشاهی که از نخستین پزشکان تحصیل‌کرده در فرانسه بود، با لویی پاستور آشنا شد و برای اولین بار میکروسکوپ و لام آزمایشگاهی را به ایران آورد و نقشی کلیدی در تحول طب داخلی ایفا کرد.

وی همچنین از "حکیم اعظم" به‌عنوان نخستین استاد رسمی امراض داخلی در دارالفنون یاد کرد و افزود: حکیم اعظم علاوه بر تدریس فیزیولوژی و امراض داخلی، در عرصه‌های مختلف اجتماعی و علمی کشور نیز اثرگذار بود و حتی بخشی از درآمد معدن فیروزه نیشابور را برای حمایت از بیمارستان‌ها و دانشکده‌های پزشکی اختصاص داد.

دکتر نمازی، سپس به معرفی سایر پیشگامان طب داخلی مانند دکتر قاسم غنی، دکتر مهدی آذر، دکتر علی وکیلی، دکتر عباس ادهم، دکتر پیرنیا و دیگر اساتید برجسته پرداخت و تأکید کرد که بسیاری از آنان علاوه بر فعالیت‌های علمی، در حوزه‌های ادبیات، فلسفه و حقوق نیز صاحب‌نظر بودند و همین ویژگی سبب غنای علمی و فرهنگی طب داخلی ایران شد.

وی همچنین به تاریخچه نخستین پایان‌نامه‌ها و متون درسی طب داخلی در دانشکده پزشکی تهران اشاره کرد و افزود: اولین پایان‌نامه دانشکده پزشکی در سال ۱۳۱۲ به موضوع آب و قنات‌های تهران اختصاص داشت و نخستین طرح درس مدون داخلی در سال ۱۳۳۱ نوشته شد. این نشان می‌دهد که توجه به مسائل بنیادی سلامت در ایران سابقه‌ای طولانی دارد.

رییس موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران در پایان سخنان خود با اشاره به جایگاه کنونی طب داخلی در ایران گفت: تاریخچه درخشان این رشته از دارالفنون آغاز شد و آنچه امروز به آن می بالیم نتیجه روند تاریخی است که گاه از یاد و درس آموزی از آن غافلیم.