سخنرانی رئیس موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران در بزرگداشت روز پزشک

به گزارش روابط عمومی موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران، دکتر حمیدرضا نمازی، رییس موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران، در ابتدای سخنان خود به تاریخچه بنای موزه اشاره کرد و گفت: ساختمان موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران، پیش از این بخشی از اراضی امیرکبیر و آغاز دوران صدارت او بوده است. محله امیرآباد به همت امیرکبیر، آباد شده و در آن دوره در بردارنده خانه او و اراضی متعلق به او بوده است. بخشی از آنچه بعدها به نام جلالیه نامیده شد و دانشگاه تهران را در خود جای داد نیز یادگار امیرکبیر بود که به نوه او جلال الدوله رسید. از همه ابنیه تاریخی آن دوره تنها موزه ملی تاریخ علوم پزشکی به جای مانده که اصطبل شاهی و کالسکه خانه امیرکبیر بود. خوشبختانه این بنا حفظ شد و امروز به یکی از موزه های ممتاز پزشکی جهان تبدیل شده است.

دکتر نمازی در ادامه با مرور ورود پزشکی مدرن در ایران، به ایده پردازی عباس میرزا و میرزای آغاسی پس از شکست در جنگ های روس اشاره کرد و در نهایت همت بالای امیرکبیر را در ایجاد نخستین پلی تکنیک یا دارالفنون ایران یادآور شد و افزود: با تأسیس دارالفنون در ششم دی ۱۲۳۰ و بنیان شعبه طب و دواسازی، نخستین گام‌ها برای آموزش پزشکی نوین در ایران برداشته شد و پزشکان ایرانی با وجود سختی‌های فراوان، مسیر علم‌آموزی را در داخل و خارج کشور دنبال کردند.

او در بخش دیگری از سخنانش به روایت زندگی دکتر محمد کرمانشاهی، از نخستین دانش‌آموختگان پزشکی در دارالفنون پرداخت و گفت: دکتر کرمانشاهی که بعدها به پاریس رفت و با پزشکی نوین آشنا شد، نخستین بار میکروسکوپ و لام گلبول قرمز را به ایران آورد اما تنگ نظران به او لقب "دکتر کفری" دادند، او نمونه‌ای از تلاش پزشکانی بود که با سختی‌های فراوان علم جدید را وارد کشور کردند.

رئیس موزه ملی تاریخ علوم پزشکی همچنین از دیگر چهره‌های اثرگذار مانند میرزا علی همدانی (از قلمدانی به طبابت روی آورد)، میرزا ابوالحسن خان تفرشی موتمن الاطبا، نظام‌الحکما، ناظم‌الاطبا (که نخستین فرهنگ فارسی را نوشت)و قاسم غنی (مصحح حافظ و خیام و نخستین استاد کرسی اخلاق و تاریخ پزشکی) یاد کرد و نقش آنان را در گسترش پزشکی و ارتقای فرهنگ عمومی ایران برجسته دانست.

وی پزشکی در ایران را تنها محدود به درمان بیماران ندانست و گفت: بسیاری از پزشکان، در ارتقای فرهنگ، ادبیات، هنر و حتی سیاست نیز نقش‌آفرینی کردند.

دکتر نمازی در ادامه به آثار فرهنگی و ادبی برخی پزشکان نامدار همچون دکتر گلچین گیلانی، شاعر شعر معروف "باز باران"، و حسین گل‌گلاب، خالق سرود "ای ایران"، اشاره کرد و افزود: این نمونه‌ها نشان می‌دهد که پزشکان ایرانی علاوه بر طبابت، در شکل‌گیری هویت فرهنگی و اجتماعی کشور نیز نقش محوری داشته‌اند.

وی با اشاره به نخستین اساسنامه نظام پزشکی در سال ۱۳۴۷ تأکید کرد: در این اسانامه آمده است که نظام پزشکی باید حتما واجد موزه و آگاهی تاریخی باشد. روایت و دانستن تاریخ، هم حال امروز ما را بهتر می‌کند و هم می‌تواند در آینده‌پژوهی نقش‌آفرین باشد.

دکتر نمازی در پایان ابراز امیدواری کرد که موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران به عنوان بستری برای تاریخ پژوهی و جریان شناسی فرهنگ سلامت، الهام‌بخش نسل امروز و آینده پزشکان باشد.