دکتر مه سیما عبدلی: بررسی بیماری ها از دیدگاه پزشکی تکاملی، دیدگاهی بنیادین است

به گزارش روابط عمومی موزه ملی تاریخ علوم پزشکی، این نشست با هدف گفتمان سازی در رویکردهای نوین و میان رشته ایی تاریخ پزشکی  شنبه 29 مهر در موزه ملی تاریخ علوم پزشکی برگزار شد، دکترمه سیما عبدلی، دانشجوی دکتری تاریخ پزشکی، تفاوت زیستی و سازگاری را دو اصل مهم در تکامل خواند و گفت: شرایط متنوعی را انسان پشت سز می گذارد تا سطوح مختلف تکامل در او رخ دهد و این تغییرات از ظواهر افراد تا ژنتیک آنها را شامل می شود.

وی انواع تغییرات زیستی را شامل تغییر در آب و هوا، تغذیه، تهدیدهای محیطی و فاصله قلمروی دانست و گفت: دو حوزه بسیار مهم در پزشکی، بیماری و سلامت است که در حوزه پزشکی تکاملی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

دکتر عبدلی، بررسی علت آسیب پذیری ما در مقابل عوامل محیطی را در حوزه پزشکی تکاملی عنوان کرد و افزود: پزشکی تکاملی حوزه ای چندرشته ای و میان رشته ای است و در بسیاری موارد به علوم و دانش پایه نیز ورود پیدا می کند. به عبارت دیگر در این حوزه به تاثیر رفتارهای اجتماعی به بروز بیماری ها نیز پرداخته می شود.

وی سپس به  سیزده محور اصلی و کلیدی در پزشکی تکاملی اشاره کرد و گفت: فرآیندهای تکاملی، شامل انتخاب طبیعی، جهش ژنتیکی، مهاجرت و وصلت های غیر تصادفی است که برای درک صفات و بیماری های انسان بسیار مهم است. همچنین باروری موفق، انتخاب جنسی، موانع، دادو ستدهای تکاملی، تاریخ زیستی، سطوح انتخاب، فیلوژنی، تکامل همزمان، انعطاف پذیری، سیستم دفاعی، عدم تطابق و اقدامات فرهنگی می تواند با تاثیر بر تکامل انسان و سایر گونه ها، بر سلامت و بیماری تاثیر بگذارند. به عنوان مثال استفاده از آنتی بیوتیک ها، شیوه های تولد، رژیم های غذایی و غیره می توانند تاثیرگذار باشند.

دکتر عبدلی، رابطه میان الگوی زندگی و بسیاری از بیماری ها خصوصا سرطان را مهم خواند و گفت: داد و ستدهای تاریخ تکامل، با عوامل اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی و اقتصادی در کنار هم به درک مفهوم سلامت و بیماری از منظر پزشکی تکاملی کمک می کند.

پزشکی تکاملی؛ ایده ها و پرسش های پژوهشی جدید 

در ادامه، دکتر حمیدرضا نمازی، رییس موزه ملی تاریخ پزشکی، شوق و توجه دکتر عبدلی به موضوع پزشکی تکاملی را ستود و گفت: فلسفه پزشکی افق های جدیدی برای فلسفه علم باز می کند و خوشبختانه بسیاری از دپارتمان های پزشکی در دنیا به سمت فلسفه پزشکی روی آورده اند.

وی افزود: مطالعات همگرایی و یکپارچه اکنون رواج خوبی پیدا کرده و از مطالعه در یک رشته خاص فراتر می رود. همچنین عمومی سازی علم نیز در این موضوع اهمیت ویژه ای دارد.

دکتر نمازی، قلمرو زایی و ایجاد واژگان و عمومی سازی آن را مسئله ای مهم خواند و گفت: امیدوارم پزشکی تکاملی نیز جای خود را در گفتمان های حوزه سلامت کشور باز کند.  

رییس موزه تاریخ  پزشکی، پزشکی تکاملی را علمی تازه و جدید خواند که می تواند رویکردهای آینده را تغییر دهد و تصریح کرد: کاری که پزشکی تکاملی می کند این است که علیت های جدید، ایده های جدید و پرسش های پژوهشی جدید برای شما ایجاد می کند. ما گرفتار ضعف ایده ها و پرسش های پژوهشی هستیم و این مسئله می تواند دسته بندی بیماری ها را تغییر دهد.