ثبت 7 اثر ملی از اشیاء منقول موزه در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور

 به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران موزه ملی تاریخ علوم پزشکی، مصطفی پورعلی، مدیر کل دفتر ثبت آثارحفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی،  در جلسه شورای ملی ثبت آثار منقول که سه شنبه 23دی ۹۹ با حضور اعضای شورا در سالن آمفی تئاتر وزارت میراث‌فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی برگزار شد،  گفت: از جمله آثار شاخص مجموعه فرهنگی و تاریخی موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران، جمجمه کدین هوتران ثبت ملی شد.

توضیح اینکه؛ از دیگر آثار شاخص موزه ملی تاریخ علوم پزشکی  که در جلسه 27 آبان 99، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی ایران تشخیص داده شد، میتوان به جمجمه دختر 13 ساله، مومیایی طبیعی خانم 65 ساله، تابلو نقاشی ابن سینا و همچنین خواجه نصیر الدین طوسی اثر استاد ابوالحسن صدیقی، کتاب طب المنصوری زکریای رازی و همینطور سند دارالفنون اشاره کرد.

در ادامه، فاطمه احمدی کارشناس ارشد موزه که پرونده ثبتی آثار منقول به ثبت رسیده را تهیه کرده است، ویژگی‌ها و مشخصات این 7 اثر را به شرح زیر توضیح می دهد.

جمجمه کدین هوتران: ( قدمت، جنس، تزئینات، وضعیت ظاهری، ابعاد و اندازه و ... )  

در سال 1361 بولدوزرهای جهاد ادارات وابسته به سازمان آب و برق خوزستان هنگام خاکبرداری محلی به نام ارجان در ده کیلومتری شهر بهبهان به دخمه ای برخورد کردند که در حقیقت آرامگاه یکی از پادشاهان قوم ایلام بوده است. در این دخمه یک تابوت برنزی بسیار زیبا وجود داشت که در آن قسمت هایی از بقایای جمجمه و اسکلت یک مرد میانسال به همراه تعدادی اشیا بسیار نفیس و زیبا مشاهده می شد. این اشیا و ادوات نشان می داد که گور متعلق به شخصی دولتمند و احتمالا یک حاکم بوده است. اشیا نفیس موجود در این تابوت فلزی شامل یک ساغر برنزی، یک نشان قدرت یا شاهی دارای کتیبه ای به خط میخی است و روی آن نوشته شده:  کدین هوتران پسر کورلوش . جام برنزی، شمشیر طلاکاری و بقیه اشیا در موزه ملی ایران موجود است.

تابلو ابن سینا: ( قدمت، جنس، تزئینات، وضعیت ظاهری، ابعاد و اندازه و ... )  

این تابلوی به سبک رئالیسم و با تکنیک رنگ روغن روی بوم توسط استاد ابوالحسن صدیقی نقاشی شده است. این تابلو در سال 1333 هجری شمسی به سفارش انجمن آثار مفاخر ملی توسط استاد صدیقی به تصویر درآمد و به مناسبت جشن هزاره بوعلی به دانشکده پزشکی اهدا شد.

تابلو خواجه نصیرالدین: ( قدمت، جنس، تزئینات، وضعیت ظاهری، ابعاد و اندازه و ... ) 

این تابلوی به سبک رئالیسم و با تکنیک رنگ روغن روی بوم توسط استاد ابوالحسن صدیقی نقاشی شده است. این تابلو در سال 1335 هجری شمسی به سفارش انجمن آثار مفاخر ملی توسط استاد صدیقی به تصویر درآمد .

جسد مومیایی: ( قدمت، جنس، تزئینات، وضعیت ظاهری، ابعاد و اندازه و ... )  

این جسد متعلق به یک خانم 65 ساله بوده که بین 700 تا 900 سال پیش اطراف شهر یزد دفن شده است و به طور طبیعی به خاطر شرایط خاص آب و هوایی و نمک زیاد منطقه به شکل مومیایی باقی مانده است. اسنادی در موزه موجود نیست اما بنا به روایت برخی از پیشکسوتان میراث فرهنگی این جسد یک بار به صور قاچاق در حال خروج از کشور بوده. هنگام ضبط توسط پلیس مرزبانی به موزه در حال تاسیس پزشکی منتقل می شود.

کتاب طب المنصوری: ( قدمت، جنس، تزئینات، وضعیت ظاهری، ابعاد و اندازه و ... )  

 اصل این کتاب در سال 292 هجری قمری  تالیف و این نسخه که در موزه است در سال 484 هجری قمری توسط یکی از شاگردان رازی کتابت شده است. خط و زبان کتاب عربی است. این کتاب دارای 439 برگ است. در برخی از سطوح از رنگ قرمز شنگرف استفاده شده است. اوراق از هم جدا شده است. به گفته نسخه شناسان این کتاب قدیمی ترین نسخه شناخته شده از این کتاب در دنیاست.

سند دارالفنون: ( قدمت، جنس، تزئینات، وضعیت ظاهری، ابعاد و اندازه و ... )  

در سال 1919 شخصی به نام میررزا ارسطو خان از مدرسه دارالفنون فارغ التحصیل شده است که از سال 1915 در مدرسه طب دارالفنون مشغول به تحصیل بوده است. در این چهار سال چهارخانه جداگانه وجود دارد که در پایان هر سال یک استاد فارسی و یک استاد فرانسه با امضا و درج نمرات کلی، شاهد بر اتمام تحصیل شخص نامبرده کرده اند. وجود این مدرک در تاسیس و راه اندازی مطب پزشکی ضروری بوده است.

جمجمه دختر 13ساله: ( قدمت، جنس، تزئینات، وضعیت ظاهری، ابعاد و اندازه و ... )  

 جمجمه از جنس استخوان مکشوفه در دهه 50 هجری شمسی از شهر سوخته زابل توسط آقای دکتر سید سجادی. این جمجمه در اواخر دهه 70 شمسی توسط دکتر مازیار اشرفیان به موزه پزشکی منتقل شد. این جمجمه در حدود 4800 سال پیش متعلق به یک دختر 13 ساله بوده که مبتلا به بیماری هیدروسفالی بوده است. با جراحی ترپانسیون (برش جمجمه و تخیله مایع اضافی) درمان شده و حدود یک سال بعد از عمل جراحی زنده بوده است. ترمیم بافتهای اطراف قسمت برش داده شده نشان دهنده زنده بودن شخص یک سال بعد از عمل جراحی است. تا الان اولین جمجمه جراحی شده و زنده مانده بعد از عمل جراحی شناسایی شده است.